O ile ktoś zamierzał skorzystać z rozwiązań zapisanych w ustawie o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi.
Ustawa o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi zazwyczaj kojarzy się Polakom z programem „Mieszkanie dla młodych”, na mocy którego osoby kupujące swoje pierwsze mieszkanie (lub budujące dom) mogą uzyskać dopłaty do kredytów.
Ale w tej ustawie jest jeszcze jeden mechanizm wsparcia. Otóż znosi ona możliwość odzyskania części VAT, zapłaconego przy zakupie materiałów budowlanych (czy to przy budowie, czy przy remoncie domu), lecz pozostawia wyjątek – nadal na odzyskanie VAT mogą liczyć osoby, które kwalifikują się do dopłat do kredytów , a więc: kupują/budują pierwsze lokum, mają mniej niż 36 lat i nie są czy też nie byli właścicielami innych nieruchomości.
Chciał szybko oddać, co odziedziczył
Z tego zwrotu VAT chciał skorzystać podatnik. Wcześniej mieszkał z rodzicami w domu, ale zdecydował się na budowę własnego. Tak, jak ustawa nakazuje, powierzchnia domu nie przekraczała 100 m2. Podatnik zamierzał ubiegać się o zwrot VAT, zapłaconego przy zakupie materiałów budowlanych, lecz – niestety – zmarł ojciec podatnika.
Śmierć ojca, poza bólem i żałobą, miała jeszcze jedną konsekwencję – podatnik wraz z matką został współwłaścicielem domu. I choć w tym domu już nie mieszkał, jako że przeprowadził się do nowo wybudowanego, którego jeszcze nie odebrał, to pojawił się problem. Mianowice nie był on pewien, czy będzie mógł odzyskać VAT?
Uznał, że rozwiązaniem może być oddanie odziedziczonej części domu matce. Wówczas ona stałaby się jedyną właścicielką domu, w którym mieszkała od dawna, zaś podatnik stałby się wyłącznie właścicielem budynku, którego dotyczyłoby wsparcie wynikające z ustawy.
Ale nim zdecydował się na to rozwiązanie, zadał pytanie izbie skarbowej, czy dzięki darowiźnie rzeczywiście będzie mógł liczyć na zwrot VAT.
O jeden lokal mieszkalny za dużo
Odpowiedź Izby Skarbowej w Katowicach, wyrażona w wykładnie z 28 lipca 2016 r. (sygnatura IBPB-2-2/4511-518/16/JG), była negatywna. Zdaniem urzędników, nawet jeśli podatnik odda udział w domu rodziców, i tak nie będzie mógł odzyskać VAT.
Wszystko przez zapis mówiący, że osoby korzystające ze wsparcia w nabyciu pierwszego mieszkania nie mogą być właścicielami domu czy mieszkania. Nie mogą – jak wynika z dalszej części art. 20 ust. 3 – ubiegać się o zwrot VAT osoby, które do momentu złożenia wniosku były „właścicielem lub współwłaścicielem budynku, jeżeli jego udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny”.
Tymczasem, co przyznał autor wniosku, w razie zniesienia współwłasności do odziedziczonego domu rodziców, uzyskałby on prawo do co najmniej jednego lokalu mieszkalnego. A ponieważ zapis mówi, że chodzi o okres przed złożeniem wniosku, to nawet przekazanie matce udziału w mieszkaniu nie zmieniłoby sytuacji. Więc zwrotu VAT – mimo że w sumie należącego się podatnikowi – tym razem nie będzie.
